You are here
Árainn Mhór
-
achan
Ciall nó Míniú (Gaeilge): Is minic an focal "achan" in usaid le treise a chur sa chaint.
Sampla(í) Úsáide: 1) "Bhí achan léim aige, ar mhéad is a bhí de lúchair air". 2) Bhí achan ghlinc agus achan léim ag an asal nuair a tugadh cead a cinn dí ar maidin. 3) Bhí achan 4) Bhí achan scread agus achan bhúirtheach ag na páistí nuair a chonaic siad an tarbh ag tarraingt orthu. 5) Ag teacht ina bhaile domhsa ón Bhín, bhí sé ina chodladh sa chathaoir agus achan crann aige.
Tuilleadh -
ag amrac
Ciall nó Míniú (Gaeilge): ag amrac le céile = ag argmáil (argóint) le chéile
Sampla(í) Úsáide: 1) D'fhág mé an péire acu agus iad ag amrac le chéile fa rud inteacht a tháinig (nó a d'eirigh ) eatorra.
Tuilleadh -
ag scinceáil
Ciall nó Míniú (Gaeilge): a bheith a' cócaireacht gan mhaith.
Sampla(í) Úsáide: 1) Cad é an scinceáil atá ort? (.i. ag athrú bainne, uisce nó lacht a shoitheáil go céile)
Tuilleadh -
ag scinceáil
Ciall nó Míniú (Gaeilge): a bheith a' cócaireacht gan mhaith.
Sampla(í) Úsáide: 2) Tá tú ag scinceáil leat ar té ó bhí an mhaidin ann in áit dinnéar a dhéanamh réidh dúinn. (scinceáil = cócaireacht gan mhaith). 3) Tá Máire istigh sa phantraí agus scinceáil de chineál inteacht ar siúl aicí.
Tuilleadh -
ag túrtáil
Ciall nó Míniú (Gaeilge): ag cuairtiú, ag útamáil
Sampla(í) Úsáide: 1) Thug sé aniar an trúnca a bhí faoin leaba agus ar dhul isteach domhsa, bhí sé ar a dhá ghlúin ar an urlár an trunca foscailt aige agus é a
Tuilleadh -
amháin
Ciall nó Míniú (Gaeilge): is minic an chiall "céanna" leis an fhocal seo i dTír Chonaill.
Sampla(í) Úsáide: 1) Tógadh an bheirt acu sa teach amháin. 2) Tá an bheirt acu ar an chéill amháin. 3) B'ionann aois don phéire acu. Baisteadh iad san uisce amháin (nó an t-uisce amháin a bhaist iad). 4) Bhí siad ar an scoil amháin agus iad beag. 5) Ba as an áit amháin thiar i gConnachta don bheirt acu. 6) Tá an luach amháin ar an bheirt acu. 7) An léigheann amháin a fuair siad uilig.
Tuilleadh -
an-fhreagra
Ciall nó Míniú (Gaeilge): freagra gairid, giorraisc gan mhúineadh. "back-answer"
Sampla(í) Úsáide: 1) Thug an gasúr ain-fhreagra ar a mháthair nuair a chuir sí ceist air fa dtaobh de. 2) "A smuilcín gan mhúineadh ná tabhair a léithéid de ais-fhreagra ormsa"
Tuilleadh -
aois
Ciall nó Míniú (Gaeilge): san aois ina bhfuil mé, i ndiaidh chomh aosta liom.
Sampla(í) Úsáide: 1) Tá mé san aois ina bhfuil mé agus níor mhothaigh mé an scéal sin canta riamh go dtí seo. 2) Tá íontas ar dhaoine go ndéanfadh fear sa aois a bhfuil sé sin a leithéid de rud. 3) Tá mé san aois ina bhfuil mé agus ní cuimhneach liom a leithéid de dhroch-aimsir a fheiceáil riamh go dtí seo.
Tuilleadh -
athrach
Ciall nó Míniú (BÉARLA): "alternative"
Sampla(í) Úsáide: 1) Ó tharla go bhfuil a bhád ó mhaith ní raibh a athrach le déanamh aige ach dul go hAlbain. 2) Chuala mé gur dhíol tú do do bhó lá an aonaigh? Fr. Dhíol. Bhuel ní raibh a athrach le déanamh agam ó tharla mé a bheith gann ar fhodar dí. 3) D'inis sí an fhírinne. Ní raibh a athrach a dtiocfadh léi a dhéanamh i gcás ar bith.
Tuilleadh -
athrach
Ciall nó Míniú (BÉARLA): "as likely as a rat"
Sampla(í) Úsáide: 1) "Chomh dóiche lena athrach, béidh Paidí ag an chéilí anocht" 2) Chomh dóiche lena athrach an sagart paróiste a phós fas iad. 3) Chuala mé gur cheannaigh sé tonna gual an lá fa dheireadh. Chomh dóiche lena athrach níl fód ar bith den mhóin fágtha aige .i. tá sí dóite aige.
Tuilleadh
Pages
