You are here
Cois Fhairraige
-
aoirde
Sampla(í) Úsáide: "Nuair a bheadh sé in aoirde mhara" (2) .i. 'na lán Mara.
Tuilleadh -
aoirde
Sampla(í) Úsáide: "Bhí aoirde feola air" (2) "aoirde salachair ann" (2) .i. go leor "Aoirde crann báid do shalachar" (2) id.
Tuilleadh -
aoirdeacht
Ciall nó Míniú (Gaeilge): a.b. .i. aoirde
Sampla(í) Úsáide: "Ní aoirdeacht mhór bhí sa taoille" (6) "Ní aoirdeacht mhór ar bith é" (6). "Tá sé déanta go deas ach is ar a aoirdeacht" (1a) .i. ach tá sé ró-árd.
Tuilleadh -
aois
Sampla(í) Úsáide: "Cé'n aois thú" (4) .i. Cé'n aois atá agat? "Tá an aois ag tuitim air" (2). Aois chapall na muintire .i. an-aois. "Fuair sé aois chapall na muintire" (1). "Ní fhaca mé thú le aois chapall na muintire" (49) .i. le fada. "Fuair sé aois Mrucha Bheannachair" (6) .i. an-aois. "Ní féidir leób m'aois fhagháil." (17) .i. clárú m'aoise fhagháil" (17). "Chuir siad fios ar a n-aois" (17) .i. ar a dteastaisí beirthe. "Cé'n aois an oidhche?" (6) .i. cé'n t-am do'n oidhche é."Níl aois nó aimsir fós air. "Is maith an fear é agus an aois atá aige.
Tuilleadh -
aol
Sampla(í) Úsáide: "Ag cur aoil suas" (2) .i. ag cur aoil ar theach. "Thug sé deoch aoil do'n teach" .i. chuir sé aol air.
Tuilleadh -
aon
Ciall nó Míniú (Gaeilge): aid. éigc. in ábairt dhiúltach
Sampla(í) Úsáide: "Bád nach ndeacha ar aon uisge le ocht mbliadhna" (26) .i. ..... ar uisge ar chor ar bith. "Tá aimhreas orm nach bhfuair mo bhean-sa aon bhás ariamh" (25) .i. Nach bhfuair sí bás chor ar bith."Ní thiúbhrfá aon 'chomhla' air" (27) .i. Ní thiubhrfá 'chomhla' air chor ar bith (27) "Ní thugtar aon 'chíor' ar raca, 'raca' tugtar air" (1). "Bean nach mbeadh aon teach glan aice" (13) "Ní rai-b mise ag aon chladach le fada" (46). (Níl ach 'teach', ' cladach' srl. amháin i gceist, níl in "aon" ach focal treise).
Tuilleadh -
aon
Ciall nó Míniú (Gaeilge): aid. éigc. aon + uimhir.
Sampla(í) Úsáide: "Bhfuil aon h-ocht dtonna ann?" (22). "M'anam nach bhfuil aon trí lá déanta fós agam" (6).
Tuilleadh -
aon
Ciall nó Míniú (Gaeilge): aid. éigc. .i. céadna
Sampla(í) Úsáide: "As aon bhaile iad" (1a) .i. as an mbaile céadna iad.
Tuilleadh -
aon-bholg
Sampla(í) Úsáide: "Bíonn beirt in aon-bholg agus ní h-ionann iad" (1a) le dreatharachaí, bheadh mí-chosúil le chéile. "Bhuel, bhí sé i n-aon-bholg leis" (27) .i. is dreathar leis é.
Tuilleadh -
aon-iarraidh
Ciall nó Míniú (Gaeilge): a.(f). 'D'aon-iarraidh' (1a) .i. d'aonturas, nó le iarraidh amháin
Sampla(í) Úsáide: "Leag sé d'aon-iarraidh é" (1a). .i. le buille amháin.
Tuilleadh
Pages
